De Nederlandsche Bank heeft eind 2018 haar Overzicht Financiële Stabiliteit gepubliceerd. In dit overzicht staat een aantal voor financieel adviseurs interessante cijfers en ontwikkelingen. In dit artikel vatten wij een aantal hiervan samen
Overzicht Financiële Stabiliteit
Tweemaal per jaar publiceert DNB het Overzicht Financiële Stabiliteit. De publicatie is bedoeld om lezers bewust te maken van mogelijke risico’s die naar het oordeel van DNB op dat moment binnen het financiële stelsel aanwezig zijn.
Aanhoudend lage rente leidt tot meer risicovol gedrag
DNB signaleert dat een aanhoudend lage rente bij beleggers ertoe kan leiden dat zij meer risico gaan nemen om hun rendementen op pijl te houden.
Nog maar 6% van de woningen ‘onder water’
Door de forse huizenprijsstijgingen neemt de onderwaterproblematiek snel af. In 2013 was nog bij ruim 35% van de huiseigenaren de waarde van de woning lager dan de hypotheekschuld. In het tweede kwartaal van 2018 was dit percentage gedaald naar krap 6%.
Verkoop boven vraagprijs
In Amsterdam en Utrecht wordt ongeveer 70% van de woningen boven de vraagprijs verkocht.
DNB acht verruiming leennorm ongewenst
Onverkorte toepassing van de huidige systematiek voor het bepalen van de Loan-to-Value en Loan-to-Income kan de leenruimte van huishoudens in de komende jaren fors laten oplopen. In sommige gevallen met meer dan 10% in 2021. Een hoge schuld maakt huishoudens echter kwetsbaar en draagt bij aan de oververhitting van de woningmarkt. DNB acht verruiming van de leennorm daarom ongewenst. Samen met AFM pleit DNB voor een algehele herziening van de leenruimtesystematiek.
Kwetsbaarheid verzekeringssector groot
Uit hoofdstuk 3 van het rapport blijkt dat DNB zorgen heeft over de kwetsbaarheid van de verzekeringssector. Zorgen die onder meer worden ingegeven door:
- Het premievolume van levensverzekeringsproducten is sinds 2008 fors afgenomen. Verwacht wordt dat de markt voor individuele levensverzekeringen in de komende tijd verder zal krimpen;
- De aanhoudend lage rente raakt levensverzekeraars hard omdat de langlopende verplichtingen voor 67% bestaan uit polissen waarop een rendementsgarantie rust. De gemiddelde rendementsgarantie op nieuwe polissen bedroeg in 2017 1,6% terwijl de gemiddelde garantie voor de bestaande portefeuille nog op 3,4% lag!
DNB verwacht dat de ontwikkeling zal zijn dat levensverzekeraars voor nieuwe posten minder en minder hoge rendementsgaranties gaan afgeven.
Bankrun en Verzekeraarsrun
Een bekend scenario is dat waarin geruchtenvorming ertoe kan leiden dat consumenten massaal hun gelden bij een bank opnemen waardoor de betreffende bank in financiële problemen geraakt. In het rapport wijst DNB erop dat een vergelijkbare situatie ook bij verzekeraars kan ontstaan. Hierbij wordt gedacht aan de situatie waarin consumenten binnen een korte periode een groot aantal polissen gaan afkopen of als bepaalde verzekeringen (tijdelijk) niet kunnen worden afgesloten.
Concentratie van verzekeraars
DNB signaleert een sterke consolidatieslag bij verzekeraars: Het aantal levensverzekeraars is in de afgelopen jaren gedaald van bijna 80 in 2005 naar ruim 30 nu. Het aantal schadeverzekeraars is in diezelfde periode gehalveerd naar 120.
Deze concentratie heeft ertoe geleid dat het marktaandeel van de vijf grootste verzekeraars op dit moment 87% bedraagt.
Verzekeraars systeemrelevant
Een financiële instelling is systeemrelevant wanneer zij bij een faillissement het financiële systeem en de reële economie kan ontwrichten. Door DNB zijn vijf Nederlandse banken als systeemrelevant aangemerkt: ING – Rabo – ABN AMRO – BNG – Volksbank. Omdat deze banken systeemrelevant zijn worden aanvullende eisen, waaronder additionele kapitaaleisen, gesteld.
Aan verzekeraars worden (nog) geen additionele kapitaaleisen gesteld. DNB signaleert echter dat de omvang van de vijf grootste Nederlandse verzekeringsgroepen vergelijkbaar of groter is dan van de kleinste Nederlandse systeembank. De vijf grootste verzekeringsgroepen zijn: AEGON-NN-Achmea-VIVAT-ASR.
Het rapport bevat meer interessante beschouwingen en kan via deze link in de inleiding worden gedownload.