De Aansprakelijkheids Verzekering voor Particulieren, AVP, dekt het risico van wettelijke aansprakelijkheid. Wettelijk aansprakelijk zijn is iets anders dan je aansprakelijk voelen. Is sprake van aansprakelijk voelen maar het wettelijk niet zijn, dan kan dit voor de verzekeraar in kwestie aanleiding zijn om te weigeren de schade te vergoeden.
Onderstaand treft u twee voorbeelden uit de praktijk die het verschil illustreren.
Er is sprake van wettelijke aansprakelijkheid
Op vakantie in Bulgarije ontmoet een groep Nederlandse vriendinnen een groep -eveneens uit Nederland afkomstige- vrienden in een uitgaansgelegenheid. Als de groepen ’s nachts gezamenlijk teruglopen naar het hotel tilt een jongen een van de meisjes op en rent hard met haar weg. Ze komen ten val en het meisje loopt een complexe enkelbreuk op.
De jongen zegt dat er sprake was van een ontluikende liefde tussen hem en het meisje en dat een stoeipartijtje daarbij hoort. Hij noemt het voorval daarom een ‘ongelukkige samenloop van omstandigheden’. Het meisje zegt dat ze er niet om heeft gevraagd om opgetild te worden en dat er géén sprake was van een ontluikende liefde en zij vindt het voorval het gevolg van een onrechtmatige daad van de jongen. Het geschil tussen de jongen en het meisje werd als deelgeschil voorgelegd aan de Rechtbank Noord-Nederland.
De Rechtbank oordeelde samengevat als volgt:
‘‘Onrechtmatig is onder meer een doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. Gevaar scheppend gedrag is slechts onrechtmatig indien de mate van waarschijnlijkheid van schade als gevolg van dat gedrag zo groot is dat de betrokkene zich naar maatstaven van zorgvuldigheid van dat gedrag had moeten onthouden (HR 9 december 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC1576). De jongen heeft het meisje van achteren benaderd en haar een voor haar onverwacht ogenblik opgetild. Het meisje weegt ongeveer 70 kilo. De jongen was onder invloed van alcohol gaan rennen en het is algemeen bekend alcoholgebruik negatieve gevolgen heeft voor de motoriek, coördinatie en evenwicht, en dat het reactievermogen. Het was voor de jongen daarom voorzienbaar dat hij ten val zou komen. De mate van waarschijnlijk dat door de handeling schade bij het meisje kon ontstaan was dusdanig groot dat de jongen zich van dat gedrag had moeten onthouden. Er is geen sprake geweest van een ongelukkige samenloop van omstandigheden maar van een onrechtmatige gedraging van de jongen.
Uitspraak: ECLI:NL:RBNNE:2019:240
Er is een gevoel van aansprakelijkheid
In een andere zaak gaat het om een consument die langsgaat bij kennissen die hun woning verbouwen. Bij aankomst staat de deur van de woning open. Bij de deur zijn geen waarschuwingen opgenomen. De consument ziet wel een aantal houten planken liggen. Om zijn kennis te helpen neemt hij een aantal van deze planken mee naar binnen. Op de vloer ligt karton. Hij sleept de planken daaroverheen. Ondanks het karton raakt de ondergrond beschadigd omdat het beton nog niet is uitgehard. De schade bedraagt 1650 euro. De verzekerde vergoedt de schade en claimt deze bij zijn AVP-verzekeraar. De verzekeraar weigert de schade te vergoeden.
De geschillencommissie KiFiD deelt de visie van de verzekeraar: de commissie overweegt dat een gedraging niet onrechtmatig wordt enkel omdat daarmee schade wordt veroorzaakt, maar dat zulks slechts het geval is wanneer de mate van waarschijnlijkheid van schade zo groot is, dat de dader zich naar maatstaven van zorgvuldigheid zich van de gedraging had moeten onthouden (zie met name HR 12 mei 2000, NJ 2001, 300, ECLI:NL:PHR:2000:AA5784).
In het onderhavige geval lijkt de schade te zijn veroorzaakt door een samenloop van omstandigheden, namelijk het slepen van de planken over het karton op de vloer en het niet uitgehard zijn van de vloer. Verder staat vast dat de consument niet kon zien of anderszins had moeten begrijpen dat de vloer nog niet uitgehard was, zodat hij daarom extra zorgvuldigheidsmaatregelen had moeten treffen. Bovendien lag schade aan de vloer ook minder voor de hand nu de vloer was beschermd met een laag karton. De commissie komt, het voorgaande overwegende, tot de slotsom dat er geen sprake is van een onrechtmatige gedraging.
Deze en andere aspecten van schadeverzekeringen komen uitgebreid aan de orde tijdens de zevendaagse opleiding Schadebehandelaar Financieel Advieskantoor 2019: Meer informatie hierover vindt u via de volgende link: Opleiding tot Schadebehandelaar financieel advieskantoor 2019